Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija

Službeni Glasnik RS, broj 19, 05.03.2025. godine

Na osnovu člana 80. stav 1. tačka 4. Ustava Republike Srpske, predsjednik Republike d o n o s i

U K A Z

O PROGLAŠENJU ZAKONA O POSEBNOM REGISTRU I

JAVNOSTI RADA NEPROFITNIH ORGANIZACIJA

Proglašavam Zakon o Posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija, koji je Narodna skupština Republike Srpske usvojila na Osamnaestoj posebnoj sjednici, održanoj 27. februara 2025. godine, a Vijeće naroda 5. marta 2025. go- dine konstatiralo da se usvojeni Zakon o Posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija ne odnosi na vitalni nacionalni interes nijednog od konstitutivnih naroda u Republici Srpskoj, čime su se ispunili formalno-pravni uvjeti za donošenje ukaza.

Broj: 01-020-838/25

Banjaluka 5. marta 2025. godine

Predsjednik Republike,

Milorad Dodik, s.r.

Z A K O N

O POSEBNOM REGISTRU I JAVNOSTI RADA

NEPROFITNIH ORGANIZACIJA

Član 1.

Ovim zakonom uspostavlja se Poseban registar neprofitnih organizacija osnovanih u Republici Srpskoj koje finansijski ili na drugi način pomažu strani subjekti (u daljem tekstu: Registar), političko djelovanje i političke aktivnosti neprofitnih organizacija koje ih određuje kao agente stranog uticaja, uređuju uvjeti i način obezbjeđenja javnosti rada, te propisuju druga pitanja u vezi sa radom tih organizacija.

Član 2.

(1) Pod neprofitnim organizacijama iz člana 1. ovog zakona podrazumijevaju se udruženja i fondacije, kao i strane i međunarodne nevladine organizacije osnovane i registrirane u Republici Srpskoj u skladu sa Zakonom o udruženjima i fondacijama Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 52/01 i 42/05), koje u cijelosti ili djelimično finansiraju druge države, njihovi organi ili njihovi ovlašteni zastupnici, međunarodne i strane organizacije, strani državljani ili registrirane nevladine organizacije koje se finansiraju iz inozemstva (u daljem tekstu: neprofitne organizacije).

(2) Pod stranim subjektom podrazumijeva se vlada, izvršni organ druge države ili strana politička stranka, fizičko lice koje nema državljanstvo Bosne i Hercegovine i prebivalište u Bosni i Hercegovini ili pravno lice ili grupa pravnih lica koja je organizirana, registrirana ili osnovana po propisima druge države ili koja ima sjedište u drugoj državi.

(3) Vlada druge države označava izvršni organ vlasti svake države osim Bosne i Hercegovine.

(4) Strana politička stranka označava svaku političku stranku registriranu po propisima druge države.

(5) Agent stranog uticaja, u smislu ovog zakona, jeste ne- profitna organizacija koju finansijski ili na drugi način pomažu strani subjekti, a koja se bavi političkim djelovanjem ili političkim aktivnostima propisanim članom 3. ovog zakona, kao i drugim aktivnostima koje se odnose na političko organiziranje i djelovanje usmjereno na ugrožavanje demokratije, narušavanje integriteta Republike Srpske, kršenje Ustavom Republike Srpske zajamčenih sloboda i prava i raspirivanje nacionalne, rasne ili vjerske mržnje i netrpeljivosti.

Član 3.

(1) Političko djelovanje neprofitnih organizacija podrazumijeva učešće u predizbornoj kampanji političkih stranaka i kandidata, prikupljanje sredstava za političke stranke i kandida- te, finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka i provođenje političke aktivnosti u svrhu ostvarivanja uticaja na formiranje javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva.

(2) Politička aktivnost označava svaku aktivnost prema organima, institucijama ili izabranim predstavnicima Republike Srpske ili predstavnicima Republike Srpske u institu- cijama Bosne i Hercegovine u smislu formulisanja politike, političkog ili javnog interesa Republike Srpske.

(3) Neprofitnim organizacijama nije dozvoljeno političko djelovanje niti obavljanje političke aktivnosti u smislu st. 1. i 2. ovog člana.

(4) Statut, djelovanje i aktivnosti neprofitnih organizacija ne mogu biti suprotni ustavnom poretku niti usmjereni na ugrožavanje demokratije, narušavanje integriteta Republike Srpske, kršenje Ustavom Republike Srpske zajamčenih sloboda i prava i raspirivanje nacionalne, rasne ili vjerske mržnje i netrpeljivosti.

Član 4.

Političkim djelovanjem, u smislu ovog zakona, ne smatra se djelovanje u oblasti nauke, kulture, socijalne i zdravstvene zaštite, sporta, zaštite potrošača, zaštite prava nacionalnih manjina i lica sa invaliditetom, zaštite životne sredine, borbe protiv korupcije, filantropije, volonterstva i informiranja, kao i djelovanje u okviru Ustavom Republike Srpske zagarantiranih sloboda i prava.

Član 5.

Materijali neprofitnih organizacija koji se objavljuju putem elektronskih medija, informacionih i telekomunikacionih mreža ili se na drugi način distribuišu moraju imati oznaku neprofitne organizacije.

Član 6.

Registar uspostavlja i vodi Ministarstvo pravde (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Član 7.

U Registar se upisuju podaci za neprofitne organizacije, i to:

1) naziv i sjedište osnivača,

2) podaci o osnivačkom aktu i rješenju o upisu izdato od nadležnog organa,

3) podaci o statutu,

4) organi neprofitne organizacije,

5) odluka o izboru lica ovlaštenog za zastupanje.

Član 8.

(1) Neprofitna organizacija obavezna je da podnese prijavu Ministarstvu, u roku od 15 dana od dana prijema finansijskih sredstava ili druge vrste pomoći od stranog subjekta, na obrascu prijave koji pravilnikom propisuje ministar pravde (u daljem tekstu: ministar).

(2) Podnosilac prijave obavezan je da o svim promjenama u svom djelovanju dostavi dopunu prijave u roku od 30 dana od dana nastanka promjene.

Član 9.

Ako se u postupku podnošenja ili dopune prijave utvrdi da je prijava ili dopuna nepotpuna, primjenjuju se odredbe Zakona o općem upravnom postupku (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 13/02, 87/07, 50/10 i 66/18).

Član 10.

(1) Podaci upisani u Registar, kao i dokumentacija na osnovu koje se upis vrši moraju biti dostupni i dati na uvid nadležnom inspekcijskom organu.

(2) Ministarstvo, na zahtjev suda, javnog tužilaštva, Ministarstva unutrašnjih poslova ili nadležnog odbora Narod- ne skupštine Republike Srpske, dostavlja podatke upisane u Registar.

(3) Izuzetno od stava 2. ovog člana, podaci upisani u Registar mogu se dati na uvid i drugim organima Republike Srpske na obrazložen zahtjev, ako za to postoji opravdan interes.

Član 11.

(1) Neprofitna organizacija koja je upisana u Registar obavezna je da Ministarstvu dostavi polugodišnji i godišnji finansijski izvještaj sa naznakom uplatioca, visine doznačenih sredstava, vrste i iznosa naknade i prihoda izraženih u novcu ili drugoj vrijednosti, kao i izvještaj o utrošku sredstava.

(2) Ministarstvo dostavlja Poreskoj upravi Republike Srpske finansijski izvještaj radi kontrole finansijskog poslovanja.

Član 12.

Nadzor nad zakonitošću rada neprofitne organizacije vrši nadležni inspekcijski organ.

Član 13.

Redovan inspekcijski nadzor nad zakonitošću rada ne- profitne organizacije vrši se jednom godišnje.

Član 14.

Izuzetno, vanredni inspekcijski nadzor nad zakonitošću rada neprofitne organizacije provodi se po predstavkama građana, pravnih lica, javno dostupnih informacija, organa Republike Srpske ili na zahtjev nadležnog odbora Narodne skupštine Republike Srpske.

Član 15.

Ministarstvo prati aktivnosti neprofitnih organizacija iz člana 2. stav 1. ovog zakona kako na teritoriji Republike Srpske, tako i u drugim dijelovima Bosne i Hercegovine.

Član 16.

U slučaju da neprofitna organizacija u svom djelovanju postupa suprotno Ustavu Republike Srpske i propisima Re- publike Srpske, djeluje i provodi aktivnosti na način kako je to propisano članom 3. ovog zakona, odnosno kao agent stranog uticaja na štetu individualnih i drugih prava građana, ili ukoliko Poreska uprava Republike Srpske utvrdi nepravilnosti u finansijskom poslovanju, Ministarstvo dostavlja prijedlog nadležnom sudu za zabranu obavljanja rada i podnosi prijavu protiv odgovornih lica u skladu sa odredbama krivičnog zakonodavstva Republike Srpske.

Član 17.

Na pitanja koja nisu propisana ovim zakonom primjenjuju se odredbe Zakona o udruženjima i fondacijama Republike Srpske.

Član 18.

Novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM kaznit će se za prekršaj neprofitna organizacija, koja:

1) ne obilježi promotivni materijal u skladu sa članom 5. ovog zakona,

2) ne podnese prijavu ili prilikom podnošenja prijave ili dopune prijave da netačan podatak u vezi sa upisom u Registar iz člana 8. ovog zakona,

3) ne dostavi dopunu prijave o izvršenim promjenama u roku propisanom u članu 8. stav 2. ovog zakona,

4) ne dostavi finansijski izvještaj iz člana 11. ovog zakona.

Član 19.

(1) Ministarstvo će uspostaviti Registar u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

(2) Ministar će u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti Pravilnik o sadržaju i obrascu prijave za upis u Registar iz člana 8. stav 1. ovog zakona.

Član 20.

Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objave u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Broj: 02/1-021-207/25

Banjaluka, 27. februara 2025. godine

Predsjednik Narodne skupštine,

Dr. Nenad Stevandić, s.r.