Sarajevo slavi Dan grada: Sjećanje na prošlost i optimizam za budućnost

6. aprila 1945. godine, uz zajedničke napore i velike žrtve sarajevskih patriota – Srba, Muslimana i Hrvata – Sarajevo je oslobođeno. Na isti datum 6. aprila 1992. godine, grad je ponovno trebao svoje građane i patriote da ga oslobode, ali ovaj put kroz opsadu koja je trajala četiri godine, piše N1.

Sarajevo, grad koji je na raskrsnici rimskih puteva, smatra se osnovao Isa-beg Ishaković, dok su sami grad gradili starosjedioci. Od svog nastanka, grad je bio smješten na mjestu gdje su se susretali različiti narodi i kulture, a kroz više od 500 godina zadržao je svoju raznolikost.

Zbog te svoje specifičnosti, Sarajevo je tokom svoje historije prolazilo kroz mnoge nedaće. Jedna od najvećih bila je pohoda Eugena Savojskog krajem 17. vijeka, kada je Sarajevo opljačkano i spaljeno do temelja, iako je tada bilo jedan od najvećih gradova na Balkanu.

Nakon što su Austro-Ugari okupirali Bosnu i Hercegovinu 1878. godine, Sarajevo je doživjelo industrijalizaciju, a evropski utjecaj se spojio s orijentalnim šarmom. Grad je postao prvi u Europi s tramvajem, a izgrađene su brojne škole i kulturne institucije, među kojima i Zemaljski muzej.

Tokom Prvog svjetskog rata, Sarajevo nije pretrpjelo značajna razaranja. Iako pod utjecajem Beograda, grad je bio izvan fokusa tadašnjeg režima, pa je njegova arhitektura ostala gotovo nepromijenjena, dok je industrija stagnirala, a društvena nezadovoljstva radnika rasla.

Početak Drugog svjetskog rata u Jugoslaviji, 6. aprila 1941., označio je povlačenje kralja, vlade i diplomatskog kora prema Sarajevu, gdje su se našli u zbegu, a 16. aprila se povukli prema Nikšiću i kasnije na Bliski istok pod britanskom zaštitom. Dva dana nakon toga, Jugoslovenska vojska je kapitulirala, a Sarajevo je postalo dio ustaške NDH pod njemačkom okupacijom.

Jugoslovenska armija započela je oslobađanje Sarajeva 28. marta 1945. godine, a nakon žestokih borbi, 6. aprila je otpor Nijemaca i NDH slomljen, čime je Sarajevo oslobođeno. U tom periodu, 10.961 građanin Sarajeva izgubio je život u antifašističkoj borbi.

Kroz 47 godina, 6. april postao je i početak nove borbe za grad. Tokom opsade Sarajeva od 1992. do 1995. godine, 11.541 civil je ubijen, a veliki broj ljudi je umro od gladi, hladnoće i bolesti. Materijalna šteta, uključujući uništenje kulturnog naslijeđa i infrastrukture, bila je neprocjenjiva.

Na ovaj dan, 6. aprila 1992. godine, Evropska zajednica priznala je Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu državu, dok je u Sarajevu počelo granatiranje starog dijela grada. Ovaj dan također označava početak najduže opsade jednog grada u historiji ratovanja, opsade Olimpijskog grada Sarajeva.