Procenat žena u Parlamentu Srbije iznad svjetskog prosjeka

Srbija je po zastupljenosti žena u Parlamentu iznad evropskog i svjetskog prosjeka, mada će u novom sazivu Narodne skupštine biti manje žena nego u prethodnom.

Poslije izbora u decembru, Srbija ima 91 poslanicu (36,4%), dok je u prethodnom sastavu najvišeg predstavničkog tijela bilo 95 žena.

Prema podacima Međuparlamentarne unije (IPU), udio žena u nacionalnim parlamentima na globalnom nivou bio je 26,9%.

Srbija je, sa 38% žena u Parlamentu prije decembarskih izbora, bila na 37. mjestu od 186 rangiranih zemalja.

Na prvom mestu na listi IPU je Ruanda, gdje žene čine 61,3% poslanika donjeg Doma parlamenta, zatim Kuba (55,7%) i Nikaragva (53,9%).

Jednaku zastupljenost žena i muškaraca u nacionalnim parlamentima imaju Meksiko, Andora i Ujedinjeni Arapski Emirati.

Na dnu liste su Jemen, Tuvalu i Oman, koji nemaju nijednu poslanicu. Vanuatu, Palau i Antigva i Barbuda imaju po samo jednu ženu u donjem Fomu parlamenta.

Od evropskih zemalja, najveći procenat žena među poslanicima imaju Island (47,6%), Švedska (46.7%) i Finska (46%), a najmanji Kipar (14,3%) i Mađarska (14,6%)

Zastupljenost žena u sadašnjem sazivu Evropskog parlamenta je 39,9%, dok u nacionalnim parlamentima evropskih zemalja ima u prosjeku 31,6% žena, prema podacima Istraživačke službe Evropskog parlamenta (EPRS).

Sadašnja Evropska komisija, navodi EPRS, bila je rodno najizbalansiranija u istoriji EU, sa 13 komesarki i 14 komesara, i ženom na njenom čelu.

Na regionalnom i lokalnom nivou, međutim, žene su i dalje nedovoljno zastupljene u svim članicama EU.

U izvještaju IPU "Žene u parlamentu 2023" navodi se da se procenat poslanica povećao za 0,4% poslije izbora održanih 2023, a sličan rast je zabilježen 2022.

Taj rast je, ipak, nešto manji nego ranijih godina, saopštio je IPU, navodeći da je poslije izbora 2021. i 2020. zastupljenost žena povećana za 0,6%.

IPU je u izvještaju ukazao na nekoliko visoko rangiranih liderki koje su 2023. napustile politiku, a mnoge od njih su kao glavne razloge navele izgaranje na poslu i povećano online uzmeniravanje.

Među njima su premijerke Finske i Novog Zelanda, Sana Marin i Jacinda Ardern.

U saopštenju EPRS-a se navodi da su žene i dalje nedovoljno zastupljene u članicama EU na svim nivoima političkog odlučivanja, kao i u političkim partijama, a da nasilje nad politički aktivnim ženama mnoge obeshrabruje da uđu u političku arenu.

EPRS kao najčešće prepreke za ulazak žena u politku navodi i ličnu percepciju žena o sopstvenim sposobnostima i troškovima i rizicima kandidovanja za funkciju, nejednak pristup ključnim resursima kao što su vrijeme, novac i političke mreže, nejednake porodične obaveze, političke kulture u kojima dominiraju muškarci u strankama i parlamentima, stereotipe u širem društvu i odsustvo ženskih uzora.